جایگاه شفاعت در قرآن – ستاره
مجله بهترینها خدمات مذهبی جایگاه شفاعت در قرآن چیست؟ در فرهنگ دینی، شفاعت به معنای شفاعت شخص سخاوتمند در درگاه خداوند برای تسهیل امور شخص دیگری در آخرت است. این مقاله درباره جایگاه شفاعت در قرآن کریم است.
شفاعت، شفاعت انسان برای ارتباط با خداست. معنای دیگر شفاعت، کمک خواستن است، اما این واژه در فرهنگ اسلامی بیشتر زمانی به کار می رود که انسان با وساطت ضرری را از کسی دفع کند یا خیری را برای دیگری به ارمغان آورد. وقتی انسان از خداوند طلب آمرزش کند، نه برای خود، بلکه برای شخص دیگری، به آن شفاعت می گویند. شفاعت در استغفار، زیرا شفاعت کننده نزد خداوند اعتبار بیشتری دارد و شفاعت او می تواند به بخشش دیگران کمک کند.
درخواست شفاعت
همه انسان ها در طول زندگی خود در حال گناه هستند و بسیاری با کوله باری از گناه دنیا را ترک می کنند. توبه و استغفار هدیه خداوند به بندگانش است. بر اساس قوانین الهی، هر فرد گنهکاری با اظهار ندامت از گناهان گذشته، عدم تکرار گناهان و جبران حق خدا و بندگانی که در آن گناه کرده است، می تواند دوباره از گناه پاک شود. شفاعت در اسلام برای چنین حالتی به کار رفته است. بر اساس اعتقاد ائمه اطهار (علیهم السلام) شیعه، انبیاء الهی و شیوخ که نزد خداوند شهرت دارند، می توانند شفیع سایر شیعیان شوند تا امور اخروی برایشان آسان شود.
شفاعت در قرآن
شفاعت یکی از موضوعات بحث برانگیز کلامی است. تا جایی که در این زمینه بین شیعه، سنی و سایر مذاهب اسلامی تفاوت های زیادی وجود دارد. اما بر اساس آموزه شیعه، شفاعت و التزام به شفاعت نیز وجود دارد مشکلی نیست. این عقیده شیعه ریشه در روایات ائمه و آیات قرآن دارد. 24 آیه شفاعت در آیات قرآن آمده است. برخی از این آیات قرآنی شفاعت بت ها و الهه ها را نفی می کند. زیرا مشرکان مکه معتقد بودند که بتها شفیع خداوند هستند و لذا آنها را می پرستیدند. این اثر بر اساس اعتقاد شیعه است ممنوع و نام دیگرش شرک او هست
خداوند در آیه 18 سوره یونس می فرماید:
و غیر از خدا چیزهایی را می پرستند که نه به آنها ضرر می رساند و نه به آنها سود می رساند و می گویند: اینها شفیعان ما نزد خدا هستند. منزه است و برتر از آنچه شریک او قرار می دهند.
ترجمه:
و بت هایی غیر از خدا را می پرستند که به آنها ضرری نمی رساند و سودی به آنها نمی رساند و می گویند این بت ها شفیعان ما نزد خدا هستند – آیا؟ خداوند زیباتر از آن چیزی است که با او شریک می کنند.»
این آیه به صراحت بیان می کند که شفاعت بت ها امری باطل است. در جای دیگری از سوره انعام می خوانیم:
«و همان گونه که اول بار شما را آفریدیم به تنهایی نزد ما آمدید و آنچه را به شما عطا کردیم پشت سر گذاشتید و شفیعانی را که می‌گفتید در میان شما شریک هستند، نزد شما نمی‌بینیم. در حقيقت ميان شما تفرقه افتاد و آنچه ادعا كرديد گمراه شد.» الانعام: ۹۴
ترجمه:
«شما یک به یک به سوی ما بازگشتید، همان گونه که بار اول شما را آفریدیم، و آنچه را به شما دادیم، پشت سر گذاشتید، و شفیعانی را که به دروغ می پنداشتید شریک ما هستند، شما را نمی بینم! میان تو و آنان جدایی افتاد و آنچه را که می پنداشتی (شفیع خود) از دست دادی.
و باز در این آیه، اعتقاد به شفاعت بت ها مانند اعتقاد به شریک برای خداست. این نوع شفاعت در اسلام وسیله ای ندارد و منظور شیعیان از شفاعت این نوع بدنام کردن جمادات یا پرستش آنهاست. اینطور نیست.
شفاعت در قرآن کریم از جهات مختلفی مطرح شده است. همان گونه که شفاعت بت پرستی در آیات قرآن مردود است، در نمونه های دیگر نیز آیاتی را می بینیم. اثبات شفاعت وجود دارد
از جمله آیات قرآن در سوره اسراء می توان به موارد زیر اشاره کرد:
«و از شب آن را به عنوان نماز اختیاری برای خود بخوان، شاید پروردگارت تو را به جایگاهی ستوده برانگیزد.»
ترجمه:
«و بخشی از شب را به خواندن قرآن بیدار باش، زیرا نماز شب مخصوص توست، شاید پروردگارت تو را به مقامی ستوده برانگیزد».
مفسران شیعه و سنی معتقدند که تصادف معنا دارد “مقام محمود” در همین آیه بالا مقام شفیع او هست
این تنها مورد نیست، بلکه آیات زیادی وجود دارد که شفاعت را ثابت می کند و در کنار آنها ذکر شده است که این شفاعت جز به اذن خدا اتفاق نمی افتد و هیچ چیز بدون اذن خدا اتفاق نمی افتد.
از جمله این آیات می توان به آیات زیر اشاره کرد:
«هیچ شفاعت کننده ای نیست مگر پس از اذن او، پس او را بپرستید؟»
ترجمه:
و هیچ شفاعت کننده ای نیست مگر به اذن او که خدای شماست، پس چرا یاد نمی کنید؟
«در آن روز شفاعت سودی نمی‌بخشد مگر برای کسی که خدای رحمان به او اجازه داده و از سخنانش راضی باشد».
ترجمه:
«در آن روز شفاعت هیچ کس را سودی نمی بخشد، مگر کسانی که خدای رحمان به او اجازه داده و گفتارشان راضی است».
و چه بسیار فرشتگانی که در آسمانها شفاعتشان فایده ای ندارد مگر اینکه خداوند به هر که بخواهد و راضی باشد اذن داده است
ترجمه:
«و در آسمان ممالك فراوانى است كه شفاعت آنها جز به فرمان خدا و هر كه خدا بخواهد و راضى باشد سودى ندارد».
با مطالعه دقیق شفاعت در قرآن کریم می توان به این نتیجه رسید که قرآن و در مجموع اسلام با پرستش بت ها و جمادات به عنوان شفیع مخالف است و حتی عبادت افراد عمده مذهبی به بهانه شفاعت حرام است. چیزی شبیه به آن در دین اینطور نیست; از سوی دیگر، نوع خاصی از شفاعت در قرآن ذکر شده است که آیات و روایات آن را تأیید می‌کنند و آن شفاعت به اذن خداوند است. این بدان معناست که شخص نمی تواند شفیع دیگری باشد مگر اینکه اذن الهی و اراده خود پروردگار را داشته باشد.
شرط شفاعت
شیعیان معتقدند که پیامبران و ائمه علیهم السلام بدون اذن خداوند شفاعت می کنند. آنها این کار را نکردند اصولاً در شفاعت نقش اصلی را دارند آنها این کار را نکردند. بلکه به فرموده قرآن کریم جز برای قومی شفاعت نمی کنند خداوند از ایشان راضی باشد.
«شفاعت نمی کنند مگر برای کسی که او راضی باشد.»
ترجمه:
برای احدی شفاعت مکن، مگر کسانی که خدا از او راضی است.
این موضوع در روایات نیز آمده است و می توان گفت مهم ترین شرط شفاعت همین است. خداوند از شخص راضی باشد با دعای توبه؛ دستور پیامبر برای آمرزش گناهان آشنا شوید
به نظر شما بهترین شفیع کیست؟ نظرات شما در انتهای این مقاله در بخش “ارسال نظر.” با ما و مخاطبان مجله بهترینها های دیگر شرکت کنید.
