انواع قرص اختلال هورمونی | عوارض و تداخل دارویی
مجله بهترینها خدمات بهداشتی – هورمون ها مواد شیمیایی هستند که توسط غدد درون ریز بدن تولید می شوند و از طریق جریان خون به بافت ها و اندام های مختلف بدن منتقل می شوند. هورمون ها بسیاری از فرآیندهای بدن از جمله متابولیسم و تولید مثل را کنترل می کنند. عدم تعادل هورمونی (افزایش یا کاهش بیش از حد هورمون ها) می تواند اثرات قابل توجهی بر کل بدن داشته باشد. با توجه به شیوع گسترده اختلالات هورمونی در خانم ها، در این مقاله قصد داریم تا شما را با انواع قرص های اختلالات هورمونی، نحوه مصرف، عوارض آنها و تداخلات دارویی آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
علائم اختلالات هورمونی در زنان
شایع ترین علائم اختلالات هورمونی در زنان عبارتند از:
- اختلال قاعدگی
- خونریزی شدید قاعدگی
- هیرسوتیسم (موهای زائد روی صورت، چانه یا سایر قسمت های بدن)
- عشق جوان
- ریزش مو
- خشکی واژن
- عرق کردن
- افزایش حساسیت به سرما یا گرما
- افزایش وزن
- خستگی
- ضعف عضلانی
- تکرر ادرار
- کاهش میل جنسی
- افسردگی
معرفی قرص های اختلالات هورمونی
اختلالات هورمونی معمولاً بدون تجویز دارو درمان نمی شوند و هیچ یک از این داروها نباید خودسرانه استفاده شوند. آنچه در ادامه به آن خواهیم پرداخت تنها معرفی پرمصرف ترین قرص هایی است که برای کنترل مشکلات هورمونی در زنان تجویز می شوند. این قرص ها عبارتند از:
1. ترکیب سیپروترون
سیپروترون یک قرص مختل کننده هورمون است که به درمان آکنه و هیرسوتیسم مقاوم به آنتی بیوتیک در زنان کمک می کند. این دارو در پیشگیری از بارداری نیز نقش دارد. استفاده از سیپروترون معمولا از روز اول سیکل قاعدگی شروع می شود و تا 21 روز ادامه می یابد. سپس پس از 7 روز استراحت، مصرف بسته بعدی آغاز می شود.
عوارض جانبی: عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، فشار خون بالا، سردرد، تغییر وزن، خونریزی و کاهش خونریزی قاعدگی پس از مصرف سیپروترون گزارش شده است. این دارو در بیماران چاق یا فشار خون بالا باید با احتیاط تجویز شود.
تداخلات دارویی: مصرف همزمان سیپروترون با کاربامازپین، فنی توئین، فنوباربیتال و ریفامپین اثر آن را کاهش می دهد.
2. مدروکسی پروژسترون
مدروکسی پروژسترون یک قرص مختل کننده هورمونی است که برای زنان غیر یائسه برای درمان خونریزی غیرطبیعی رحم و آمنوره (قاعدگی نامنظم) و برای زنان یائسه برای کاهش علائم یائسگی تجویز می شود. مدروکسی پروژسترون مشابه هورمون پروژسترون است که در بدن تولید می شود. زمانی که بدن نتواند پروژسترون کافی تولید کند، این دارو جایگزین آن می شود. معمولاً این دارو در زنان غیر یائسه یک بار در روز به مدت 10-5 روز در نیمه دوم سیکل قاعدگی یا طبق تجویز پزشک مصرف می شود.
عوارض جانبی: استفاده از مدروکسی پروژسترون ممکن است با عوارض جانبی مانند حالت تهوع، نفخ، نوسانات خلقی، تاری دید، سرگیجه و تغییرات وزن همراه باشد. اگر این علائم ادامه یافت یا بدتر شد، با پزشک مشورت کنید. همچنین فوراً به پزشک خود در مورد عوارض جانبی مانند لکه های خونی، خونریزی شدید، افسردگی، تورم دست ها یا پاها، زردی چشم ها یا پوست و خستگی غیر معمول اطلاع دهید.
تداخلات دارویی: ریفامپین، برخی از داروهای ضد تشنج (کاربامازپین، فنوباربیتال و فنی توئین) و مکملهای مخمر سنت جان با مدروکسی پروژسترون تداخل دارند.
3. کابرگولین
کابرگولین (Dastinex) یک قرص اختلالات هورمونی است که برای درمان هیپرپرولاکتینمی (افزایش بیش از حد هورمون پرولاکتین) استفاده می شود. این بیماری زمانی رخ می دهد که غده هیپوفیز در مغز شروع به تولید مقدار زیادی پرولاکتین می کند. افزایش پرولاکتین در زنان منجر به تغییر در فرآیند تخمک گذاری، اختلالات قاعدگی و ناباروری می شود و در مردان باعث کاهش میل جنسی و ناتوانی در رسیدن به نعوظ می شود. این دارو باید دو بار در هفته یا طبق توصیه پزشک مصرف شود.
عوارض جانبی: تهوع، یبوست، سردرد، سرگیجه و ضعف شایع ترین عوارض جانبی کابرگولین هستند. عوارض جانبی جدی تری که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند عبارتند از: مشکل در تنفس، تنگی نفس، سرفه مداوم، درد قفسه سینه، درد معده و تورم پا.
تداخلات دارویی: کابرگولین با داروهای ضد روان پریشی (هالوپریدول، کلرپرومازین و پرکلروپرومازین) و داروهای ضد تهوع (متوکلوپرامید) تداخل دارد.
4. اسپیرونولاکتون
اسپیرونولاکتون (آلداکتون) در ابتدا برای درمان تورم ناشی از بیماری کبد و سندرم نفروتیک (بیماری کلیوی) و همچنین برای درمان فشار خون بالا، نارسایی قلبی و هیپرآلدوسترونیسم (افزایش بیش از حد هورمون آلدوسترون) تجویز شد. اما به دلیل خاصیت ضد آندروژنیک (ضد هورمون مردانه) برای درمان آکنه، ریزش مو و ریزش مو در زنان نیز کاربرد دارد. اسپیرونولاکتون به صورت قرص های 25 و 100 میلی گرمی تولید می شود.
عوارض جانبی: مصرف اسپیرونولاکتون می تواند باعث اسهال، حالت تهوع، استفراغ، سردرد، سرگیجه و خارش شود. معمولاً این عوارض در عرض چند روز یا چند هفته از بین می روند. اگر این علائم برطرف نشد و یا علائمی مانند کهیر، تب، خشکی دهان، ضعف شدید، تپش قلب، بی حسی در دست ها یا پاها و ضربان قلب پایین مشاهده کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
تداخلات دارویی: اسپیرونولاکتون با کاپتوپریل، انالاپریل، لوزارتان، والزارتان، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (ایبوپروفن، ایندومتاسین، ناپروکسن، پیروکسیکام)، کلستیرامین، لیتیوم و دیگوکسین تداخل دارد.
5. متفورمین
متفورمین یک داروی کنترل کننده قند خون است که برای بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 تجویز می شود. متفورمین معمولاً باید با غذا مصرف شود.
عوارض جانبی: تهوع، درد معده، سوزش سر دل و اسهال از شایع ترین عوارض جانبی این دارو هستند. اگر متوجه علائم جدی مانند خستگی، مشکل تنفسی، درد غیرعادی عضلانی، سرگیجه، سردرد و تعریق شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. استفاده طولانی مدت از متفورمین ممکن است منجر به کمبود ویتامین B12 شود.
تداخلات دارویی: متفورمین می تواند با سایر داروهای دیابت، دیورتیک ها (فروزماید و هیدروکلروتیازید)، فنی توئین، سایمتیدین، کلرپرومازین، فلوفنازین، بتامتازون، پردنیزولون، ایزونیازید و لووتیروکسین تداخل داشته باشد.
6. لووتیروکسین
لووتیروکسین یک داروی مختل کننده هورمون است که برای درمان کم کاری تیروئید استفاده می شود. در این بیماری که در زنان سه برابر مردان شایع است، غده تیروئید نمی تواند هورمون کافی تولید کند. لووتیروکسین را باید صبح با معده خالی مصرف کرد.
عوارض جانبی: لووتیروکسین ممکن است باعث تغییرات اشتها، تغییر وزن، سردرد، تعریق، اضطراب، نوسانات خلقی و اختلالات خواب شود. در صورت مشاهده علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، خستگی مفرط، تورم پاها و تپش قلب سریعا به پزشک مراجعه کنید.
تداخلات دارویی: لووتیروکسین با داروهای ضد افسردگی (آمی تریپتیلین و سرترالین)، وارفارین، کاربامازپین، مکمل های غذایی (کربنات کلسیم و سولفات آهن)، داروهای دیابت (متفورمین و پیوگلیتازون)، دیگوکسین و تئوفیلین تداخل دارد.
حرف آخر
هورمون ها مسئول کنترل بسیاری از فرآیندهای اصلی در بدن هستند. افزایش یا کاهش غیرطبیعی هورمون ها می تواند منجر به عوارض جدی شود. معمولا برای درمان مشکلات هورمونی داروها تجویز می شود. بیماران باید این داروها را به طور منظم و طبق دستور پزشک مصرف کنند تا از عوارض ناشی از اختلالات هورمونی جلوگیری شود.